Talvanga Nunavutim piliurnanin nunagijaulirnirnun tikinnuaqhugu 25nik ukiunik qaangiqtunik, Kanadaup Kavamanga, Nunavut Kavamanga, Nunavut Tunngavitkullu havaqatigiittiaqhimajun pipkarutikkut turaangajuq piangaijarnirnun, inuuqatigiingnirnun, pitquhikkullu inuuhirittiarutingnun Nunavunmik talvuuna inmikkut-ihumaliurutikkut.
Ublumi, Angajuqqarjuaq, Justin Trudeau, Minista Ukiuqtaqtumi Kavamaliqidjutainni, Dan Vandal, Hivuliqti Nunavut, P.J. Akeeagok, unalu Angijuqqaaq Nunavut Tunngavitkunni, Aluki Kotierk, atiliuqtaat Nunavut Nunatigut Piqutigullu Nanminiqhurnikkut Angiruti – angijuq naunaitkuti auladjutaanin nunaptingnin tautuktaujuq Inuinnait hivuliqtiinnin, atanngujarjuarnin, nunallaamiutanillu.
Una puiguqnaittuq angiruti angitqijaujuq nunakkut nuutiruti Kanadaup auladjutaani. Angirutiqarnikkut, Nunavut inungijaillu tadja piliuqtauliqtun ihumaliurutinik qanuqtun inungnun nunait, imautait, nunguttaaqtullu piqutit atuqtaudjutikhainnik nunami, pilugillu ikajuutit nakuujunin aularaangiinaqtaaqtunillu piqtuni pivallialiurnirnin. Nanminiqhuurniq piliurniaqutq Ukiuqtaqtumin-hivulliqtaujumin havaakhanik, uuktuqvikhanik, maniliurutikhanik, piangaiqjuumirutikhaniklu Nunavunmun inugijainnullu, tavungaalungmun.
Una angiruti tautuktitaa ikajuqtaalu hivulliutiujumajait Nunavut. Piqarhuni atauttikkut havagumanikkut tautukhimanirmun inmikkut-ihumaliurutikkut, havakqatigihimmaaqtavun paannarijavun ukunani tikittukhanik pingahuni ukiuni atuqtipkailirnirnun nutirutikkut munaridjutit, taapkuat iniqtauniaqtun talvuuna April 1, 2027.
Nanminiqhuurniq ihariagijaujuq pidjutit kavamaliqinikkut piangaijarnikkullu pivalliadjutaani Nunavut uvanilu atauttikkut apqutaujumi mamitiharnirnun. Havaqtigihimmaarniaqtugun hakugikhainirmun Nunavunmik uvani piangaijarnirnun hivunikhaanun, hakugikharlugu una Inuit-Kavamat pitjutiqatigiit, pipkailunilu nakuutqijaujunik, qaumatqijaujumik hivunikhamik tamainnun uqarhimajaa Nunavut aihimavigijaa.
Uqautiit
“Una puigurnaittuq ubluq Nunavunmun Kanadamullu. Pidjutaujuq hakugiktunin, havaqatigiigutinin piliuqhimajavun nunaptikni uvanilu Nunavut Tunngavitkunni tunihijaami havaakhanik, maniliruutikhanik, ukuningalu aallanguqtirutauttaaqtunik uukturvikhanik Nunavunmiunnun. Pihuutigiplugu una atauttikkut apquti mamiharnirnun, angitqijaujut ihumaliurutikhat hulaqutikkut Nunavunmun piliuqtauniaqtuq Nunavunmi, inugijainnin, ukununga inugijainnun.”
“Namminiqsurniq, unaluunniit nanminiqhuurniq, atauhiujuq atugakhaq talvunga tautukhimanirmun inmikkut-pidjutikhakkut Nunavut. Atiliurutaani uumani angirutimi, aggitittaaqtaqqut ihumaliurutikkut ukunani nunaptikni imaptingnilu Nunavunmun. Tukilik uvagut, inuit piqpiarutikaqtugun nunaptikni, munaridjutiginialiqtavun nunaptikni piqutivun. Taimaa pihimajuq akuniraalungmin hivuliqtivun pidjutaani hapkunani havagutini, ublumi atiliurutaa uumani nanumiqhuurnikkut angirutimi pilluarutiujuq ukununga inulrammiinnun Nunavunmiunun tamaani nunaptikni.”
“Nunavut, Inuktut, tukilik 'nunakput'. Piliurutaani, talvuuna Nunavunmi Angirutimi, anginiqaqtuq hivumuudjuti Inuit pihimajaami nakuujunik munaridjutinik qanuriliurutaanun nunagijaptiknun. 25ni ukiuni talvanga, Nunavut Tunngavitkut havakpiaqpakhimajuq pitjutaanik taaffumani turaangadjutimi, ublumilu aliahuutigijavut una anginiqaqtuq naunaitkuti talvunga tikitirumadjutimun. Niriuktugun havaqatigilugin Kanadaup Kavamanga unalu Nunavut Kavamanga atuqtipkailirnirmun una angijuq angiruti, ilaujullu Havaktuqliqijikkut Pivallianirmun Parnaquti, aulapkaihimmaarlugulu auladjutikput talvunga inmikkut-ihumaliurutikkut Nunavunmi Inungnun.”
“Atiliurnia uumani Nunavunmi Nanminiqhuurnikkut Angirutimi naunaijaqtaa nutaaq pidjutikhaq Nunavunmun, talvani ihumaliurutikhat inniaqtun Nunavunmiunin, taapkuat pitquhiit, piangaijautait, piniaqhimajaillu atadjutilgit nunanun talvaniittunun. Una piugurnaittuq angiruti tautuktiaa ikajuqtaalu ihariagijainnik hivulliutijumajainnik pipkainikkullu piangaijarutikhat aallallu ikajurutikhat pitqutini pivallianirni nunami atuqatigiiktaujun Inuinnun tamainnullu Nunavunmiunnun.”
Kangiqhidjutit
- Hivumuutaa Nunavunmi nanminiqhuurniq piujuq kavamatuqatkunnin hivulliutiuhimajuq talvanga piliurningani nunaptiknik 1999mi ataani uvani Nunavut Maligami akunnganiittuqlu hivumuutinikkut mamiharnirnun uvanilu inmikkut-ihumaliurutikkut.
- 2019mi, Kanadaup Kavamanga, Nunavut Kavamanga, unalu Nunavut Tunngavikkut pijun anginiqaqtumik pidjutimik nanminiqhuurnirmun Nunavunmi uvani atiliurutaani uumani Angirutimi-Hivunikhaliurutinik (AIP). Una AIP ilijaa pijdutikha aivadjutikhanun uumani kingulliqpaami angirutimi taamna atiliuqtaujuq ublumi.
- Nanminiqhaqhuurniq hakugikharniaqtait avikturhimanirni kavamaliqidjutit kiudjutiqarutillu, tunilugu Nunavut angitqijaujunik amiridjutinik ihumaliurutinun nunani piqutinilu, angmarlugulu ukkuaq nutaanun maniliurutikhanun piangaijarnikkullu pivalliadjutikhanun uukturutikhanun nunaptikni.
- Ublumimun, Nunavut kingulliqpaangujuq ukiuqtaqtuq piqangittukkut amiridjutinik nanminirijainni nunainni piqutainnilu. Nanminiqhuurniq iniqhimajuq Yukonmi 2003mi uvanilu Nunatsiami 2014mi.
- Ublumi unniudjutaani tuniqjuq nunallaani Kanadaup Ukiuqtaqtumi Tunnunganilu Atugakhami Hanaqidjutikhaq. Aullaqtiqtuq 2019mi pivalliahimajuqlu Nunaqaqqaaqtuni havaktiinni ukunanilu siksiujuni ukiuqtaqtuni avikturhimaniinnilu kavamagijaujuni, hanaqidjutikhaq piujuq hivutuniqaqtumun tautuguti Ukiuqtaqtumun Tunnunganilu tautungnaqtuq hiuvlliutiujumajainnik ihumagidjutainnilu Ukiuqtaqtumi tunnunganilu inugijainnun. Tikiutijumajaulluarutaa uumani atauttikkut-pivallianirmi hanaqidjutimi imaatun iniqtiqlugin iniqhimaittun havaktakhat, ilaujullu namnimiqhuunikkut ukunani avikturhimanirni-ittutun atanniqtuidjutit ukununga ukiuqtaqtumi kavamagijaujunun.