[Voir en PDF (4.13 Mo)]

Taitsumani piusigijauKattasimajut pijaugutigiKattasimajangit NunaKakKâsimajut suguset paitsivimmetlutik ilinniatillugit uKumaittumagiusimajut kangunattumagiutlutik piusigijauKattasimajuni taimangasuanit nunatsuaKutigijattini. Ilitagijautitsinikkut piusiuKattasimajunik Kângisimalittuni ammalu Kaujititsivallianikkut Canadamiunik pijaugutigiKattasimajanginnik NunaKakKâsimajuit suguset taimaittuni ilinniaviusimajuni, pigunnaKugut kamatsianiKagiamut taitsumaniutillugu piusigijausimajuk Kangalonnet puiguttauKunnagu.

19 hontani, taikkua Morâviat Misiuningit amma taijaujuk International Grenfell Association sakKititsisimalauttut ilinniavinik pitaKatillugit paigijaupvigillugit inigijausonik ilingajunik NunaKakKâsimajut sugusinut ikajutsitaugutikkut prâvinsinganit Newfoundland amma Labrador. UKasimalauttut pidjutiKanniminik ilinniatitsigiamut Innu, Inuit, amma Métis sugusinik pisimajunik nunalinnit ukunani Black Tickle, Cartwright, Ukkusitsalik, Goose Bay, Hebron, Hopedale, Makkovik, Nain, Northwest River, Nutak, KipukKak, Rigolet, Sheshatsiu amma asinginni iniKajunik Newfoundland amma Labradorimi. Mânnaulittumi KaujimalikKugut, tamannaugaluattilu, taikkua NunaKakKâsimajut suguset taikkunani ilinniavimmesimajut Kaningitumettitausimaningit nunagijanginnit, ilanginnit, ilusituKanginnit, ilikKusinginnilu. Tamakkua paitsivimmetlutik ilinniavigijausimajut ingiggatitausimajut 1949-naminit kingullipautluni taimâk ilinniavigijausimajuk matuttauninganut 1980-mi, Canadamiut kavamangata ikajutsinigisimajangagut.

SivumuagutiKagiamut tukisiutiKatigegusitsamik, tukisisimajutsauvugut aulatsiusigijauKattasimajunik paitsivimmetlutik  linniavigijausimajunik taitsumaniutillugu. IlitatsiniKagiaKavugut silatânejunit pisimatlutik aulatsiKattasimajut isumagiusigisimajanginnik piliaKititsisimajunik tamakkuninga atuttauKattasimajunik. Sulimmagittuk sakKijâlaunninga tamanna, taikkunani paitsivimmetlutik ilinniavigijausimajuni, unuttumagiujut ilinniatiusimajut taitsumani KujanâttauKattasimaningit, asingit ulugiannatumettitausimatillugit siunniutitauKattatlutik timikkut ammalu uningâlukattaunikkut atulukattauKattatlutik. Unuttumagiujut ânniagutiKallagisimalauttut asiujittitausimanimminut uKausituKaminik ammalu ilikKusimmini atuKattasimajanginnik, asingillu nigikkatautsiaKattasimatinnagit,annugâtsaKattitautsiasimatinnagit upvalu illuKattitautsiasimatinnagit. Tamannaumat, ilonnamagitik atunit suguset atsâtausimalauttut nalligijaugutinginnik ammalu paigijaugutinginnik angajukKânginnut, ilagijanginnut amma nunaliuKatigijanginnut.

Suguset utisimajut uKumaittukottitautlutik pijaugutigisimajanginnit taikkunani ilinniavinni KiniKattasimajut ilamminit amma nunaliuKatigijanginnit ikajutsitaugutitsanik tâvatuak, unuttumagiujut, Kaujisimalauttut taikkua namminik atuKattasimajangit, ilikKusingit, amma ilusituKagijangit nunguvalliatitausimalinningit silatânit pisimatlutik aulatsiKattasimajunut. Taimailingattitauligamik ilangit immigojut amma ilagejut pilukâgutiliaKisimalauttut, KimaiviKaKattalitlutik adjigengitunik Kanuilingatsuatuinnatunik. kingungangani ilangit piusiKalilauttut ugguagutiKatlutik, ajutsanimmik, ilaget pilukâgutiKattalitlutik, niuttalukattausonik atulukaKattalitlutik, ilagejut amma nunaliujut siKumiutiKattalitlutik, ammalu isumakkut ammalu timikkut sukkutitausimanimmut pidjutiKaKattalitlutik. Ajunnamaugaluak, unuttumaget tamakkua kingulligejut sukkutitaunigiKattasimajangit silatânejunit pisimatlutik aulatsiKattasimajunut NunaKakKâsimajunik inulimânik taimâtsainak ullumiulittumi suli piKattatut.

Septembara 28, 2016-nami, tainna Idluatsaivitsuak Newfoundland amma Labradorimi angiutiKasimalauttuk satusaigutigijausimajumik angiutigijausimajumik ilauKataujunut pitaKatitsigiamut utittisipviugutimmik taikkununga paitsivimmetlutik ilinniavimmesimajunut Newfoundland amma Labradorimi ammalu taikkununga siunniutitausimagajattunut atulukattaunikkut. Tainna angiKatigegutik amma ilautitsimijuk pitaKattitaugutitsanik âkKisagiamut ammalu ikKaumajaugutinnut piniannigijaugialinnik nalunaittitausimatillugit taitsumani ilinniatiuKatausimajunut. Tânna angiutausimajuk sakKititausimajuk pititsitillugit tataminnattumik kappiasuniKagatik amma songuniKatlutik kiggatuttiusimajut akigattugiamut asingillu taitsumani ilinniatiuKatausimajut sakKisimajut uKâlautiKagiamut taitsumani piusigisimajanginnik. kitsanattumagiujuk, ilonnatik ilangit tâmanegunnangimata ullumi, ajulisimammata tusasimagatik tâtsuminga KaKiliutimik. Nittusivugut tanninginnik – ammalu ivligijavut ikKaumajaugutingit.

TusalaukKasi uKagatsi ilauttitausimangininganut Newfoundland amma Labrador taitsumani Canadaup 2008-timi KaKialiutigisimajanganut taitsumani Ilinniatiusimajunut Allait Paitsivimmetlutik linniavigisimajanginni ammalu sakKisimangininganut KaKialiutik ilitatsinimmut piusigisimajatsinik sukkailingatitsisimaninganik âkKiumiutitsasinik, tukisiutiKatigegusitsamillu. IlitatsiniKavugut ânnitaugutigisimajatsinik ânniatitaugutigisimajatsinillu tamanna pititsitillugu – ammalu KaujimakKujivugut taitsumani ilinniatiusimajunik puiguttausimangilasi.

Ullumi, Uvanga sângatlusi nangivunga sulijutsaniKallunga, AngajukKâsuangullunga Canadami, tuntisigumallunga akuni sakKisimajutsaulittumik KaKialiutimmik taitsumani ilinniatiusimajunut tallimani paitsivimmetlutik ilinniavigijausimajuni Newfoundland amma Labradorimi kiggatullunga kavamamik Canadami ilonnanginnilu Canadamiungujunik. Ammalu tunitsilunga KaKialiutimmik ilagijanginnut, nalligijanginnut, nunaKatigijanginnulu sukutitauniKasimajunut taikkununga ilinniavinnut ilingatillugu sakKititausimajunut ânniatitaunnatunut ammalu ilangani ajunnatummagialunnik pijaugutigijausimajunik taikkunani ilinniavini.

Ilingajumik ilonnasinut – sulijukkut KaKialipvigivatsi – pijâgingilagut – apu ushtutatat. Ammalu Kinuvugut isumagijunnaivigijaugiamut ilitsinut – Isumagijunnaivigilauttigittok.

Taikkununga aniguisimajunut piusitsaungitualukkut atuttaulukattausimanimmik, KujanâttauKattasimanimmik, siunniutitauKattasimanimmik amma naggugijauKattasimanimmik immigojunut, suliaKapvinut ammalu taikkununga uppigijausimajunut ilitsinik paitsisiagianginnut, sulimmagittukut KaKialipvigivatsi siunniugutitaugutigisimajatsinut.

KaKialiutiKavugut tukisiniKalaunginittinut NunaKakKâsimajut inoKatigegusinginnik, ilikKusinginnilu pititsisimammat NunaKakKâsimajut sugusingit aullatitauKattasimaninginnut angiggagijanginnit, ilagijanginnit amma nunaliuKatinginnit aititautlutik paitsivimmetlutik ilinniavigijausimajunut. KaKialiutiKavugut sulingitumik upilaunnitinut taikkua NunaKakKâsimajut sugusingit kisiani pitaKatsiatitaugajanningit, paigijautsiagajanningit, ilinniatitautsiagajanningit kipitausimagutik aulatsiusinginnit ilagijangita, ilusituKagijangita, ilikKusigijangitalu. Tamanna kangusautillagiujuk Canadaup taimangasuanit piusigiKattasimajanginni – sakKititausimatillugu silatânejunit pisimatlutik aulatsiKattasimajunut, taitsumaniutillugu pipviuKattasimajut adjiutitaugatik, sulijugijaugatillu – taitsumaniutillugu nunatsuaKutittini ivlinattogasugitsilaungilagut NunaKakKâsimajut ilikKusigijanginnik, ilusituKagijanginnilu ammalu uppituKaKattalaukKuk NunaKakKâsimajut uKausituKangit amma uppigusinginni piusigiKattatangit amma piusigiKattatangit inogusinginni naggunattoningit, atungininginnilu.

UKatuinnanik pijâgisimangitugut ullumi nâmmangituk. Pejautitsiniangituk ânnitaugutigisimajatsinik. Utittisiniangituk uKausituKagijatsinik, ilusituKagijatsinillu asiujisimajatsinik. Aullatitsiniangituk ippigisimajatsinik inutonnimik amma ulugianattumennimik kipitausimatlusi ilagijatsinit, nunaliuKatitsinit ammalu ilikKusitsinit. Ammalu âkKitautitsiniangituk uKumaittukogutigisimajatsinik ilitsinik malisimajunik piggagasuatillusi âkKigasuagiamut pijaugutigisimajatsinit taikkunani ilinniavinni ammalu sivumuatitsigasuatillusi inositsinik.

Tâvatualli ullumi uKautigumavatsi taikkua pijaugutigisimajatsi taikkunani tallimani ilinniaviusimajuni – taitsumani Lockwood Ilinniavimmi Cartwrightimi, taitsumani Makkovimmi Paitsivigijautluni Ilinniaviusimajumi, taitsumani Nainimi Paitsivigijautluni Ilinniaviusimajumi, taitsumani St. Anthony-nimi IliatsuKautimmi amma Paitsivigijautluni Ilinniaviusimajumi amma taitsumani taijami Yale School Northwest Riverrimi – uKumaitsautigijasi inutollusi Kangalonnet tigumiagiaKagunnaitasi, KanuttogutiKavunga ullumi âkKiumivalliagiasigajalittusi – pisongusinnagajalikKusi ilutsigut sugusiunigijatsinik saimmatitsigiamut. Uvagut atuKatiKalikKugut uKumaitsautigijatsinik ilonnâgut tigusinnikut kamagigiaKajattinik – amma tammautigisimajattinik – kavamaunittini ammalu nunatsuangunittinni.

Ilonnatik Canadiamiut pigunnautiKajut ilisimagiamut sivungani piusiuKattasimajunit ammalu pannaigutiliugiamut sivunitsamut. Tamanna akKutigijaujuk tukisiutiKatigegusitsamut. Tamanna piusigijaugunnatuk sittutitsigiamut piKatigegusigijaujunik akungani NunaKakKâsimajut amma NunaKakKasimangitut Canadamiut. Ullumi KaKialipviugutik kingulliugalâtuinnatuk taimangasuanit sakKititaugiusimajumit nutâmik piusitsamik tukisiutiKatigegusitsamut akungani Canadaup amma NunaKakKâsimajut inuimât. Ammalu tapvani jârimi, takunnaluta 150-nik jâriulittunik Atausingutitausimalaummanit ilonnâgut Canada, pivitsaKalikKugut nukKaumigiamut – isumatsasiugutiKagiamut sivunitsami sakKitigumajattinik, pigiaKagatta sakKititsiKattagiamut, pilâgatta sakKititsiluta, ilonnata katingaluta, senagiallâni jârini amma hontagiallâni jârini Kaivalliajuni.

PivitsaKalikKugut pigutitsigiallagiamut piKatigegutitsatinik, tungavigijautillugit ilitagijaugutigisimajangit pivitsagijatsi, sulijugijaugutitsi, pitsiaKatigegusitsi, ikajuttigegusitsi, ammalu tatigijaugutigijatsi. Tânna Newfoundland amma Labradorimi paitsivimmetlutik ilinniavimmesimajunut angiKatigegutik ottotigijaugunnatuk tukisiutiKatigegusitsamut piniannigijaujumut, angiKatigegutimmik pitaKajumik âkKiumivalliatitsigajattunik ammalu ikKaumajaugutinnik tungaviKajumik.

TukisiniKavugut tukisiutiKatigegusitsamik sakKititsigasuannik akungani kavamaujop Canadami amma nunaKakKasimajojut inulimât ajunnatummagiugajanninga piusigijauliguni ammalu akunikkut ingiggagiaKagajanninganik – ammalu Kaujimavugut unnuatuinnakut pijagettaunialungininganik. Tâvatualli namminik KanuttogutiKavunga KaKialipviKannimi, ilitatsiniKannimi taitsumani piusigijausimajumik ammalu Kinupvigitlusi ilitsinut isumagijunnaivigijaugiamut, nunatsuaKaKatigennitigut, ilonnata sivumuatitsigiamut ingiggausigijaujumik tukisiutiKatigegusitsamut ammalu âkKiumisongugiamut atautsikut.

Taitsumaniutillugu ilinniatiusimajut, ilagijangit amma nunaliKatigijangit sukkutitauniKasimajut taikkununga Newfoundland amma Labradorimi paitsivimmetlutik ilinniaviusimajunut suli takutsautitsijut tataminnatumik songuniKanningit sângaviugaluatlutik uKaumaittukogutigijanginnut. Ilitsi songunigijatsi ammalu katsungaigutigijatsi takutsauKattatut piniannigiKattajatsini Kaut tamât. UnikkâKattanikkut pidjutiKajunik Newfoundland amma Labradorimi paitsivimmetlutik ilinniavigijausimajunik, KaujimakKujivugut tammana taitsumaniutillugu piusigijausimajuk Kangalonnet puiguttaulautsimalângituk. Ilonnatik Canadamiungujut angijumik suli Kaujititaugialet tamatsumangat unikkausimit ammalu KanuttogutiKavugut tusaKattagiamut unikkausitsinik – namminik pigumausigijatsigut ammalu namminik unikkâsimajatsinik – tamanna âkKivalliagiamut ammalu ikKaumajaugutinnik piusigijaujuk pivalliatitaunningani.

Puigugunnangikaluatluta taitsumani piusigijausimajumik sakKititsisimajunut tamakkuninga paigijaupvimetlutik ilinniavigijausimajuni, aulatsitigiaKangitavut sivunitsamik. IlauKataukKujivugut ilonnanginnik Canadamiungujunik ikajuKataullutik kingulliani piusigijaugiaKalittumik – pivitsagijaulittumi ilauKataulittilugit NunaKakKâsimajut ammalu nunaKakKâsimajongitut inulimât piguvalliatitsigiamut sivunitsagigumajattatinik ilonnata piKatigelluta.

Novembara 24, 2017

Kiggatulluni kavamamik Canadami
Nittunattuk Justin Trudeau,
AngajukKâsuak Canadami